अप्रिल १४ देखि १६ सम्म न्युयोर्कमा मिथिला महोत्सव अमेरिका २०२२ हुने भएको छ । ‘दिगो विकास लक्ष्यको लागी कला मिथिला सम्पदा’ मुल नाराका साथ हुन लागेको महोत्सवमा ८ कलाकारहरुको कलाकृति प्रदर्शन गरिने भएको छ । ८ कलाकारमध्ये ७ जना महिला छनोट गरिएको छ । छनोट गरिएका कलाकारहरुमा इंद्रकला निधि, ज्यकाली मूखिया, प्रतीक रायमाझि, राजकुमारी मण्डल, रेवती मण्डल, रेमानी मण्डल, शाची श्रीवास्तव र स्नेहा मिश्रा रहेका छन् ।
प्रदर्शनीका लागि नेपाल, भारत र अमेरिकामा रहेका कलाकारको कलाकृति छनोट गरिएको मिथिला सेंटर अमेरिकाका संस्थापक अध्यक्ष र मिथिला महोत्सव अमेरिकाका आयोजक अमित शाहले जानकारी दिए । अधिकांश महिला सहभागी कलाकारहरु ग्रामिण क्षेत्रबाट रहेको र महिला उद्यमशिलतालाई प्रवद्र्धन गर्नुसमेत आफूहरुको उद्देश्य रहेको शाहले जानकारी दिए ।
मिथिला सेन्टर युएसएको आयोजनामा मिथिला महोत्सव अमेरिका आयोजना गर्न लागिएको हो । मिथिला कला र संस्कृतिको प्रवर्द्धन र प्रदर्शन गर्नुका साथै मिथिला कलाको माध्यमबाट संयुक्त राष्ट्रसंघीय दिगो विकासको लक्ष्य प्रदर्शन गर्ने निरन्तर प्रयास स्वरुप कार्यक्रम आयोजना गरिने आयोजकको भनाई छ ।
यसपटक संयुक्त राष्ट्रसंघीय दिगो विकास लक्ष्य (गुणस्तर शिक्षा) प्रदर्शन र सुस्वास्थ्य तथा समृद्ध जीवनलाई केन्द्रित गरी कोभिड १९ विरूद्ध सावधानी र निरोधात्मक उपायहरू सम्बन्धमा सामुदायिक जागरूकता बढाइने भएको छ । तसर्थ, यो कार्यक्रममा सहभागी हुनचाहने इच्छुक कलाकारहरुलाई मुख्य नारालाई ध्यानमा राखी तयार पारिने आफ्नो चित्रकलाको नमुना र आफ्नो संक्षिप्त परिचय मार्च२५ सम्म ईमेलमा पठाउन अनुरोध गरिएको थियो । त्यसै अनुसार प्राप्त कलामध्येबाट ८ कलाकारका कलाकृति छनोट गरिएको छ ।
प्रथम मिथिला महोत्सव ३ बर्ष अगाडि सन् २०१९ को अप्रिलमा संयुक्त राष्ट्रसंघको मुख्यालय न्यूयोर्कमा चित्रकला प्रदर्शनीसँगै सम्पन्न भएको थियो । मिथिला महोत्सव र कला प्रदर्शनीको आयोजना गर्दा अमेरिका तथा अन्य राष्ट्रहरूमाझ सांस्कृतिक पर्वको रूपमा मनाउने मात्र नभई संयुक्त राष्ट्रसंघको दिगो विकास लक्ष्यहासिल गर्ने सन्दर्भमा समेत मिथिला सम्पदाबाट हुनसक्ने योगदानबारे सामुदायिक चेतना बढाउन पनि सहयोग पुग्ने आयोजकको विश्वास छ ।
दक्षिण एशियामा मिथिला संस्कृतिले आफ्नो एक विशेष संस्कृतिको पहिचान बनाएको छ । रामायण र अन्य हिन्दू साहित्यमा वर्णन गरिएझैं प्राचीन नेपाली र भारतीय संस्कृतिको मिश्रण मिथिला संस्कृति हो । देवी सीता र भगवान रामको जीवन गाथाले यस संस्कृतिमा विशेष महत्व ओगटेको छ । हजारौं वर्षअघि मिथिला राज्यको राजधानी रहेको जनकपुरधाम जन्मभूमि भएकी सीताको विवाह अयोध्याका राजकुमार भगवान रामकासाथ सम्पन्न भएको थियो ।
मिथिला संस्कृति एक जीवन्त संस्कृति पनि हो । नेपाल र भारत एवम् अन्य देशहरुमा बस्ने मिथिला समुदायका व्यक्तिहरुले आफ्नो सांस्कृतिक मूल्य र मान्यताहरुलाई दैनिक जीवन र व्यवहारमा अगाँलेका छन् । यसप्रकारले यस समुदायले आफ्नो धार्मिक, सामाजिक तथा सांस्कृतिक सम्पदालाई समृद्धशाली बनाउन योगदान गर्दै आएको र मानवता, मित्रता, शान्ति र समृद्धिको मूल्यमान्यताको प्रवर्द्धन गरेको छ। अमेरिकाको न्युयोर्क र न्युजर्सी लगायत बिभिन्न राज्यहरूमा समेत हजारौ को संख़यामा मिथिला समुदायका व्यक्तिहरु दशकौंदेखि बसोबास गर्दै आएका छन् ।
मिथिला कला संसारभर प्रख्यात छ । महिला आर्टिस्टहरुको विशेष योगदानले नै मिथिला चित्रकला विभिन्न रुपमा शताब्दीऔं देखि अस्तित्वमा छ । घरको भित्तामा बनाइने चित्रकलाका लागि महिला आर्टिस्टहरु प्रख्यात छन् र सो सम्बन्धी ज्ञान उनीहरुबाट नयाँ पिढीहरुमा हस्तान्तरण हुँदै आएको छ । मिथिला कलाले पौराणिक र धार्मिक विषयहरुका अतिरिक्त सामाजिक टिप्पणी एव श्रृङ्गार र सजावट सम्बन्धमा पनि प्रस्तुत गर्दछ । मिथिला चित्रकलालाई समकालीन कलाको रुपमा हाल मान्यता दिईएको छ। महिला वा पुरुष आर्टिस्टका हातहरूले बनाएका कागजका तैलीय चित्रहरु माटोका भित्तामा बनाइएका चित्रहरु जस्तै छन् । विश्वकाविभिन्न आर्ट ग्यालरीहरुमा मिथिला चित्रकलाको प्रदर्शन भएको छ र यसबाट ग्रामीण समुदायका विपन्न महिलाहरुका लागि आयआर्जनको श्रोत पनि बढाउने नयाँ किसिमको घरेलु उद्योग फस्टाउने संभावना बढेको छ ।
‘हामी अहिले कोभिड १९ को महामारीको कारणले एकदमै कठीन समयबाट गुज्रिरहेका छौं । हामी पूर्ण विश्वस्त छौं कि यस्ता सांस्कृतिक चाडपर्व मनाउने कार्यबाट हामीबीच सामन्जस्यता, सौजन्यता, धैर्यता र साहस बढाउन र शान्ति र समृद्धिकोलागि सामुदायिकएकता सुदृढ गर्न तथा कोभिड १९ महामारीको विरूद्धमा साबधानी र निरोधकालागि सामुदायिक जागृति बढाउन पनि मद्दत पुग्नेछ ।’ – आयोजकले बताएका छन् ।
